Onder een grootse hemel van gebinten
Zij rijdt al jaren langs de 90-jarige boerderij, maar ziet die niet staan. Totdat zij foto’s van de binnenkant ziet. Dan is zij meteen verliefd. Mirjam Stoetman over haar knoeperd aan het Hijkerveld.
“Dat uitzicht vindt de boer vast ook fijner dan direct contact met de straat. Anders had hij het huis wel omgedraaid.”
Het moet een eigenwijze boer zijn geweest. Alle boerderijen in de buurt staan haaks op de weg, maar niet die van Mirjam Stoetman en Hedzer de Lange. Die ligt languit langs de provinciale weg tussen Smilde en Hooghalen. Ook opmerkelijk. De voordeur is aan de achterkant, aan de zonzijde. Net zoals de keuken van waaruit zij uitkijkt over velden waar tuinders bloembollen, tulpen, pioenrozen en lelies telen. Naast suikerbieten, zomergerst, wintertarwe en maïs om de grond niet uit te putten en gezond te houden. Zij ziet ook regelmatig reeën en eekhoorntjes voorbijkomen. “Dat uitzicht vindt de boer vast ook fijner dan direct contact met de straat. Anders had hij het huis wel omgedraaid.”
Glas-in-lood met verdieping
Het is een knoeperd van een boerderij. 26 meter lang en 13 meter breed. Behalve een eigenwijs karakter heeft de boer dus ook centjes, getuige de glas-in-lood ramen in de twee identieke voorkamers waar ook nog eens een tweede verdieping bovenop zit. Onder meer voor de opslag van graan. Woonhuis en deel vormen daardoor een langgerekt geheel. “Achter de voorkamers liep een gang van voordeur naar kelder, met aan de zijkant een bedstee. Die is vandaag onderdeel van een woonkamer. Een heerlijke plek om je te verstoppen voor alles en iedereen.”
Grup
In de deel heeft de boer twintig koeien en dat maakt hem tot een grote mijnheer voor die tijd. De balken, je kunt het goed zien, die zijn flink afgeschaafd. “Die zwartbonten moeten het binnen echt naar de zin hebben gehad”, vertelt Mirjam. “De drinkbekers uit de stal vonden we verstopt in de heg aan de zijkant van het huis.” In de deel houdt hij ook paarden, en staan een trekker en dorstmachine die hij via de baanderdeur, grote, hoge dubbele deuren, vanaf de straat naar binnenrijdt. Over de vloer loopt een grub, een gootje voor de opvang en afvoer van koeienmest die verdwijnt in een ondergrondse tank. Een flinke betonnen bak. “Die is later volgestort en afgedicht met gewapend beton.”
Van turfveen naar landbouwgrond
De boerderij is gebouwd in 1932. Op de rand van de oeroude Drentse zandgronden en het veengebied ten noorden van Smilde waar de inwoners twee eeuwen aaneen tot 1898 turfgraven, sterker, die regio fungeert jarenlang als een van de epiturfcentra van ons land. Vandaar de rechte lijnen van de straten en vaarten die allemaal uitkomen op de Drentse Hoofdvaart van waaruit pramen en snabben de turf naar elders varen. Mirjam: “Met het verdwijnen van de turfschuiten, trekken boeren naar het gebied, want ja, vruchtbare landbouwgrond.”