Het platteland verandert, actie is noodzaak!
‘Sinds 2014 ben ik als makelaar, maar ook als Taxateur RT en ontwikkelingsgericht Rentmeester NVR betrokken bij de transitie van het platteland, ‘vertelt Eric Verbruggen. ‘En die ontwikkeling gaat snel. Veel agrarische bebouwing heeft zijn oorspronkelijke functie verloren. Het ontbreken van een opvolger, onvoldoende perspectief of een beëindigingsregeling doet die trend groeien. Neem daarnaast maatschappelijke druk, stikstofwetgeving, gestelde doelen voor klimaat, biodiversiteit en natuurontwikkeling, en je kijkt over 10 jaar tegen een heel ander platteland aan. De vraag is: wat kunnen, mogen of moeten we met Vrijkomende Boerderijen en Agrarische Bebouwing?’
Een brug slaan
‘Een leidraad kan zijn de VAB (Vrijkomende Agrarische Bebouwing)-wijzer voor functiewijziging van agrarische gebouwen die veel provincies al hebben, of aan werken. Van belang, want het gaat om grote oppervlakten. Tot 2030 wordt verwacht dat tenminste 32 miljoen m² aan gebouwen hun agrarische functie verliezen. Ongeveer de helft zal een andere invulling vinden. Om de resterende circa 15 miljoen m² niet leeg te laten, is een richtlijn voor functie-wijziging noodzakelijk. Dat biedt gemeenten en plattelandscoaches handvatten voor de te maken afwegingen en de vertaling naar bestemmingsplannen. Het probleem is dat regelgeving en praktijk al is veranderd voordat de VAB-wijzer tot stand is gekomen. Vandaar initiatieven als VAB-Impuls die als een brug tussen initiatiefnemer en gemeente /provincie functioneert (zie onderaan de blog).’
‘Herbestemmen tot wonen of kleine bedrijvigheid is voor de helft van de VAB’s een reële optie. Met name in kernrandzone en bebouwingsclusters. Ook voor recreatie, paardenhouderij en/of coöperatieve woonvormen komt meer ruimte. Mits “passend in de omgeving en kleinschalig”. De gemeenten zijn aan zet voor verdere invulling. Gezien de complexe procedures is op tijd beginnen en voorsorteren aan te bevelen.’
‘Een deel van de leegkomende stallen kan niet worden herbestemd. Door beperkte multi-functionaliteit (m.n. varkens) of mogelijke belemmeringen voor andere bedrijven. Slopen is dan vaak een verstandige beslissing. Zeker gezien de waardesprong en verbeterde verkoopbaarheid van de overblijvende woning met bijgebouw.’